Środa Popielcowa to w kalendarzu katolickim dzień, który rozpoczyna okres Wielkiego Postu. Czas ten ma na celu skłonienie nas do refleksji oraz zadumy, a także jak najlepsze przygotowanie do uroczystości paschalnych. Środa Popielcowa wprawdzie nie zobowiązuje do uczestnictwa w mszy świętej, jednak wielu katolików decyduje się na wzięcie w niej udziału i na posypanie głowy popiołem. Ponieważ jest to dzień rozpoczynający Wielki Post, obowiązuje w nim post ścisły.

Post ścisły w Popielec oznacza, że można zjeść jeden posiłek do sytości oraz dwa lżejsze.

W tym dniu niegdyś w domach przyrządzano żur, do zabielania którego używano mleka. Nie należało bowiem sięgać po smalec czy śmietanę, zabronione było też spożywanie w tym dniu mięsa. Jedynym tłuszczem, jakiego można było użyć była oliwa. Postny żur na Środę Popielcową przyrządzano na bazie mąki żytniej oraz wody – była to dawniej jedna z najbardziej popularnych potraw spożywanych w Popielec. Obecnie w Środę Popielcową możemy podać wiele różnych dań, ważne jest jedynie to, by nie była to potrawa mięsna. Jednak jeśli chcemy zachować tradycję, możemy sięgnąć do staropolskich przepisów, które są proste i jednocześnie całkiem smaczne. Wiele tego rodzaju dań charakteryzuje się prostotą oraz postnym charakterem, dlatego warto do nich sięgnąć przygotowując posiłki w Środę Popielcową. Jedną z potraw, którą możemy podać w tym dniu mogą być na przykład śledzie w śmietanie. Takie danie jest powszechnie znane, a poza tym ryby dość dobrze sprawdzają się jako składniki do przyrządzania dań w czasie postu. Najlepiej kupić świeże śledzie w sklepie i samodzielnie przygotować do nich śmietanowy sos.

Śledzie w śmietanie wybornie będą smakować na przykład z ugotowanymi w mundurkach ziemniakami. Tak przyrządzone ryby można również serwować ze świeżym pieczywem. Jeszcze jedną propozycją na obiad we Wstępną Środę lub w Wielki Piątek mogą być ziemniaki z olejem. To także znana staropolska potrawa, która jest łatwa i szybka w przygotowaniu. Olej wystarczy zmieszać z drobno posiekaną cebulą, pieprzem i solą, a następnie polać nim ziemniaki. Do takiego dania można też podać warzywną surówkę.

Potrawy na Środę Popielcową powinny być przede wszystkim daniami bezmięsnymi. W tym dniu nie należy spożywać mięsa, ale można sięgnąć po ryby. Można także przyrządzać potrawy na bazie świeżych warzyw oraz nabiału – tego rodzaju produkty nie są bowiem zakazane. Zgodnie z zasadami postu w Popielec należy też pamiętać o poście ilościowym – można więc zjeść jedną potrawę do syta i dwa lekkie posiłki.